Ütopya - Sir Thomas More Mina Urgan İncelemesiyle

Merhabalar,

 KÜNYE
Kitabın Adı: Utopia
Özgün Adı: Utopia
Kitabın Yazarı: Thomas More,
Çeviri: Sabahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol, Mina Urgan
XXI.Basım Ocak 2016, İstanbul


  Bu sefer sizlerle okuduğum 3. Ütopik romanı paylaşmak istiyorum. Ütopya kavramının yaratıcısı olan Thomas More'un  Utopia eseriyle felsefe ve edebiyat dünyasına Ütopya kavramını kazandırmış oldu. Aslında Utopia'dan önce yazılmış ideal devlet eserlerinin de hatta kötü devlet olarak tasarlanmış distopyaların da türü oldu. Eğer hem felsefeye hem de edebiyata ilginiz varsa muhakkak okumanızı tavsiye ederim. Özellikle de İş Bankası Kültür Yayınlarının Hasan Ali Yücel Klasikleri Serisinde olanı okumanızı tavsiye ederim. Zira hem Mina Urgan incelemesiyle sunulmuş hem de çevirisi çok iyi yapılmış. Mina Urgan kitabın bölümlerini incelemiş ve Thomas More'un hayatını uzunca anlatmış ardından Platon'un Devlet eseriyle karşılaştırmış. Hemen ardından da diğer ütopyalar ve distopyalar ile bir karşılaştırma yapılmış. Özellikle bu bölümde distopya veya ütopya türünü sevenler  için bir sürü okunacak kitap var. Neyse son bölümde ise Utopia'nın gerçek hayatta ne kadar var olduğunu üzerine bir değerlendirme yapılmış.
  Gelelim Sir Thomas More'un yazdığı Utopia'a. Kitap her şeyden önce Ütopya türüne yön verdiği için saygı duyuyorum. More ilk sosyalist olarak tanımlanmakta olduğu için Utopiada sosyalist özelliğini görmekteyiz. O zamanın İngiltere'sine bir eleştiri olarak yazılmış bir eser olması dolayısıyla ben "bir başkaldırı romanı" olduğunu söylüyorum. Fakat kitapta insanlık için özgürlük istenirken birey özgürlüğü hiç kale alınmamış. Bütün insanların tek tip kıyafetle aynı tarzda evde yaşamalarıda insanları tek tipleştirdiğini düşündüğüm için ütopyanın bu kısmı bana kusursuz gelmedi. Bir başka beğenmediğim yanı, insanların suç işlemeyi düşündüğü zaman bile suçlu sayılıyor. Düşünsenize bir eylemi yapmayı düşündünüz yani sadece aklından geçirdiniz diye suçlusun. Son beğenmediğim durum ise köleliğin kaldırılmamasıdır. 
   Son bir eleştiri olarak Mina Urgan'ın yazdığı bölüme getirmek istiyorum."Ütopya'ya yapılan olumsuz eleştirileri gülünç bulması benim garibime gitti. Çünkü bir konuya farklı açılardan bakabilen insanlara saygılı olunması gerekir. "
   Utopia kusursuz bir ütopya değil.Ama kitap size kendini okutturmayı başarıyor.  Çeviri ise zaten güzel. Ben okumanızı tavsiye ederim..

Alıntılar:

 ''Öyle bir şeydir ki bu kibir, insanı kendi elindekiyle değil başkasının sefaletini görerek mutlu olmaya iter.''


Çok az sayıda yasaları var, çünkü öyle iyi kurumsallaşmışlar ki, bu az sayıdaki yasa onlara yetiyor da artıyor. Bu yüzden, cilt cilt hukuk kitabına ve bu kitaplar üzerine yazılmış sayısız yoruma sahip oldukları halde, bunların hala kendilerine yetmediğini söyleyen öteki halkları çok ayıplıyorlar. Çünkü, baştan sona okunmayacak kadar çok, herhangi birinin anlayamayacağı kadar da karmaşık olan bu yasalara insanlardan uymalarını beklemenin tam bir adaletsizlik örneği olduğunu düşünüyorlar.

Diyelim ki, bir kıtlık yılı oldu, binlerce insan korkunç açlıktan kırıldı. Elimle koymuş gibi bilirim ki, o kıtlık yılı sonunda zenginlerin ambarları aranacak olsa, çuvallar dolusu zahire bulunur. Bu yiyecekler vaktinde açlıktan bir deri bir kemik kalmışlara dağıtılsaydı, zavallılar Tanrı'nın insafsızlığına ve toprağın cimriliğine kurban gitmezlerdi.

'Hislerime aykırı davranarak nasıl mutlu olabilirim ki?''

Çok saçmalayan sonunda bir doğru laf da eder.

''Zira tabiatımız gereği hepimiz övülmeyi ve kendi fikirlerimizden memnuniyet duyulmasını isteriz: Bilirsiniz, kuzguna yavrusu şahin görünürmüş.''

Erdemli olmanın, temiz, onurlu bir hayatın bilincinde olmanın hazzı en temiz, en fazla özenilen hazlar arasındadır.